اسطوره «داوری ایزدی» بهوسیلۀ آتش در شاهنامه
نویسندگان
چکیده
از ورای قرنها تمدّن بشری، آنچه امروز از مراسم شگفت داوری ایزدی برای ما به جا مانده است، تنها عبارت «سوگند خوردن» است، درحالیکه این رسم در میان اقوام و ادیان در گذشته امری معمول و آخرین محک برای تعین گناهکاری یا بیگناهی متهمان بوده است. با وجود اینکه نمونههای بسیاری از اجرای این مراسم در آثاری چون ویس و رامین، مثنوی، سلامان و ابسال، مخزنالاسرار و... به چشم میخورد، آشناترین نمونه از این نوع داوری در حافظة جمعی ما ایرانیان «گذر سیاووش از آتش» است. دلایل اهمیت و اعتبار اسطوره داوری ایزدی در شاهنامه از موضوعات مورد بحث در این جستار است؛ از این رو، در این مقاله نخست به اجمال، به بیان علل ارزشمندی آتش در باور اقوام و ادیان کهن میپردازیم. پس از آن انواع آزمونهای ایزدی عبور از آتش را بر مبنای نمونههای موجود از آن در کتب تاریخی، دینی و ادبی بررسی و طبقهبندی میکنیم و سرانجام ماجرای اسطوره گذر سیاوش از آتش را به عنوان نمونهای تأثیرگذار و ماندگار از این نوع داوری معرفی میکنیم و به ذکر برتریهای آن نسبت به نمونههای مشابه دیگر خواهیم پرداخت
منابع مشابه
بررسی آیینهای اساطیری «داوری ایزدی» در ایران باستان
بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت میشمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار میداد و این داوری را شمولی از داوری خدایان میدانست. در ایران باستان، بهمثابه یکی از کهنترین تمدنهای جهان، این داوریها همچون دیگر تمدنها متداول بود. آنچنانکه در محاکم پیچیده این سرزمین، اینگونه داوریها معمولاً به مدد قدرت ت...
متن کاملرویای اسطوره ها در شاهنامه
خواب و رویا از جمله مقوله هایی است که از نخستین مراحل اندیشه ی بشر ،همواره فکر و ذکر انسان را به خود معطوف داشته و طبعاً عرصه ی ادبیات و به ویژه شعر فارسی هرگز از پرداختن به آن غافل نبوده است.در این میان طبیعت شعر حماسی به گونه ای است که به جهت قرابت با اسطوره ها؛ از مفهوم ، تجلّیات و زبان نمادین خواب، به وفور بهره جسته است. رویا در شاهنامه صرف نظر از شخصیّت ها ،قومیّت ها ، ریشه ها و اثرات آن، مرکز...
متن کاملاسطوره اژدهاکشی و طرح آن در شاهنامه
شاهنامه اثری است حماسی، متشکّل از عناصر اسطورهای و تاریخی که در قالب روایت داستانی بیان شده است. آمیختگیِ اسطوره و تاریخ در شاهنامه، و تحوّل و دگرگونیِ داستانهای آن تا زمان منظوم شدن بهدست فردوسی، پیچیدگیِ خاصّی به ساختار داستانهای آن، داده است، چنانکه ما احساس میکنیم با مجموعهای از داستانهایی متعدّد و متنوّع روبرو هستیم. امّا در پسِ این تکثّرها و تنوّعهای روساختی، ژرفساختهای مشترکی را میتوان ا...
متن کاملبررسی آیین های اساطیری «داوری ایزدی» در ایران باستان
بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت می شمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار می داد و این داوری را شمولی از داوری خدایان می دانست. در ایران باستان، به مثابه یکی از کهن ترین تمدن های جهان، این داوری ها همچون دیگر تمدن ها متداول بود. آن چنان که در محاکم پیچیده این سرزمین، این گونه داوری ها معمولاً به مدد قدرت ت...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
ادبیات عرفانی و اسطوره شناختیناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
ISSN 2008-4420
دوره 10
شماره 34 2014
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023